Waar ik het de vorige keer had over ritme als middel om je balans te vinden en te bewaren, voeg ik nu verbinding toe. Namelijk verbinding tussen hoofd en lichaam, een twee-eenheid die weliswaar altijd aanwezig is en waartussen altijd communicatie plaatsvindt, maar steeds vaker buiten ons bewustzijn. We zijn namelijk te druk, teveel afgeleid en teveel met ontwijkend gedrag bezig om de signalen op te vangen en de juiste interpretatie te geven. En dat terwijl we allemaal op zoek zijn naar rust, ontspanning en ‘lekker in je vel zitten’. Om dat te bereiken is het nodig te horen wat er tussen hoofd en lijf gecommuniceerd wordt, zei vertellen je continu wat ze nodig hebben om met elkaar in balans te blijven.
Er komt natuurlijk een moment waarop we ineens wel horen wat er aan de hand is, maar dan staan de signalen al op rood en het lichaam spreekt niet meer maar schreeuwt. Dan zie je scheel van de hoofdpijn, je onderrug zit op slot of je hebt buikkrampen. Vooral die buikpijn levert nog weleens een zoektocht op naar externe oorzaken, ben ik allergisch voor zuivel of gluten? Kan ik niet meer tegen koffie, moet ik koolhydraten schrappen?
Soms helpt het om een bepaalde ingrediënten weg te laten, maar meestal is het van korte duur en kom je het oude ongemak en de pijn weer tegen. Is die opgeblazen buik wel het gevolg van verkeerd eten? En zo kan een lange zoektocht ontstaan naar het antwoord op de klachten. De oplossing voor deze groep vage klachten zit heel dichtbij, eigenlijk zit je er bovenop.
Je lichaam praat namelijk de hele dag tegen je om te zeggen wat het nodig heeft, eerst met subtiele aanwijzingen; je schouders worden wat stijf, je ademhaling onrustig, je wordt moe. Andersom praat je hoofd ook naar je lijf, bijvoorbeeld via verlies van concentratie en focus, een ‘wattenhoofd’, gedachten die alle kanten op gaan etc. Dit zijn al de eerste signalen om serieus te nemen. Maar wat meestal gebeurt: je staat op, loopt naar de koffiemachine, wrijft wat over je schouders en je neemt weer plaats achter je bureau. Je kunt zeggen dat je nu ook op de signalen hebt gereageerd, maar de vraag is of dit de juiste reactie was. Al deze signalen wijzen namelijk op de behoefte aan pauze, rust voor je hoofd en beweging voor je lijf. Dat is meer dan opstaan en weer gaan zitten met een shot cafeïne die je mind scherp moet houden.
Signalen (lichamelijk en mentaal) hebben een belangrijke functie, ze geven grenzen aan. Je zit te lang in één houding, je hoofd raakt overbelast. Maar in plaats van lichamelijk ongemak, geeft je agenda de grenzen aan wanneer je stopt. Dit steevast negeren van het ongemak – want het is nog wel vol te houden – ontwikkelt zich uiteindelijk in ernstige lichamelijke en mentale klachten, zie alleen al hoeveel mensen burnout zijn en/of met chronische rugklachten rondlopen.
Pijn is niet alleen een signaal van het lichaam, pijn gaat ook over emoties. Emoties die je niet direct voelt of waarneemt. Het opkroppen van dagelijkse irritaties, perfectionisme of werk doen wat je niet ligt, resulteert vroeger of later in lichamelijk ongemak. Jan van Rosmalen, coach voor mensen met chronische pijn heeft daar interessante dingen over gezegd in de Oersterk-podcast van Richard de Leth. Rugpijn, allergie, pijn in je knie of oor, ook dit gaat over grenzen. Pijn kun je zien als een afleidingsmanoeuvre van het brein want we hebben geen zin om de achterliggende emoties aan te kijken. Dat lijkt wel pijnlijker dan de lichamelijke pijn die ervoor in de plaats komt. De vraag is waarom je het zo ver laat komen en vervolgens wat je gaat doen om de disbalans aan te pakken. Aan jou dus de vraag of je je eigen grenzen respecteert of dat je ze overschrijdt.
Het herkennen van eigen grenzen is niet eenvoudig, zeker niet wanneer je ze laat afhangen van externe factoren als de agenda’s of een perfectionistische instelling. Bovendien, waar te beginnen? Zeker diegenen die al jaren met chronische klachten rondlopen en voor hun gevoel al veel gezocht en geprobeerd hebben, welke grenzen heb je ongemerkt gepasseerd?
Het antwoord komt niet morgen, niet volgende week of volgende maand. Het komt ook niet van een ander of uit een boek. De oplossingen voor jouw klachten en ongemakken heb je al bij je, je moet ze alleen leren voelen en op de juiste manier interpreteren.
Een laagdrempelige stap die je dichterbij de oplossingen brengt, is meer aandacht te gaan besteden aan eten.
Want eten is energie, het voedt de motor waarop we kunnen presteren én beïnvloed hoe we ons mentaal voelen. We zijn er elke dag mee bezig, op meer momenten en als het goed is beleven we er ook plezier aan als het lekker is en voldoening geeft. Of zoals een collega het vroeger zo fijn plastisch uitdrukte “als je niet eet ga je dood”, wanneer ze het tijd vond om te gaan lunchen. Meer aandacht besteden aan wat er op je bord beland, betekent in mijn geval het advies om meer zelf te gaan doen in de bereiding van je gerechten als je agenda hier tot nog toe nauwelijks ruimte aan bood. Het grote voordeel van koken, hakken en snijden is de beweging van het hoofd naar het lichaam. Daarom is dit advies ook voor klachten die ogenschijnlijk niets met spijsvertering te maken hebben zoals rugpijn. Stop met kant en klare (afhaal)maaltijden of 3x per week uit eten. Doe je schort om, pak een mes en ga snijden. Ervaar wat er gebeurt als je je zintuigen op deze manier gebruikt tegenover het gebruik van schermen en oortjes. Het begint mijn stokpaardje te worden want ik roep dit niet een eerste keer, maar ik zie steeds meer positieve effecten die deze relatief eenvoudige stap oplevert. Het gaat niet om ingewikkelde recepten en je bekwamen als chefkok (voor mijn part begin je met voorgesneden groenten, een groenteburger en het opbakken van aardappelschijfjes), als je maar het vuur aansteekt en connectie maakt met de geuren en de smaak van het gerecht dat je jezelf gaat voorschotelen. Het draait hier om de keuze afscheid te nemen van onachtzaamheid en aandacht te besteden aan jouw welzijn. Te beginnen met je dagelijkse maaltijden is een logische eerste stap.
Wie besluit zelf meer te gaan koken, maakt ruimte voor:
- Meer ontspanning
- Meer ritme in de dag
- Komt uit het hoofd en in het lijf
- Gaat signalen herkennen
- Leert deze signalen om te zetten in acties die je als mens weer in balans brengen
Ik geef je op een briefje mee dat je al vrij snel beter gaat inspelen op jouw behoeften. Hoeveelheden, samenstelling, combinaties, geroosterd, gewokt of gesudderd, allemaal aspecten die de kwaliteit bepalen hoe jij jezelf voedt. Het helpt als je daarbij het moment van eten bewust laat plaatsvinden zonder afleiding van een (tv)scherm of drukte van anderen aan tafel. Samen eten is gezellig en draagt bij aan het genieten, maar laat het genieten dan voorop staan ipv druk te maken over andere zaken. Zo kom je los van de afleiding door je hoofd en ga je de taal van je lichaam verstaan. Je zult merken dat je na verloop van tijd ook de andere signalen van je lichaam en hoofd eerder oppakt.
Als koken onderdeel wordt van je dagelijkse ritme en de tijd die je neemt om te koken ziet als een essentieel onderdeel van je dag, gelijk aan werken of sporten, zul je ook eerder andere grenzen stellen. Goed eten draagt bij aan ‘lekker in je vel’ zitten, zowel fysiek als mentaal (naast vitaminen en mineralen bevat voeding ook stoffen die neurotransmitters aanzetten en je gemoed beïnvloeden). Heb je eenmaal ervaren hoe die wisselwerking gaat, dan ga je het ook op andere thema’s toepassen. Werk, relatie, vriendschappen, hobby’s, gezondheid… Elke actie die gehoor geeft aan het signaal, levert verbinding op tussen hoofd en lichaam om ze vervolgens weer in balans te brengen. Het Chinese principe van yin en yang is precies hetzelfde, elke inspanning vraagt ontspanning en andersom. Die wisselwerking is op zo ongeveer alles van toepassing.
De leuke dooddoener voor vrouwen ‘de liefde van de man gaat door de maag ‘ zou ik willen omturnen naar ‘liefde en verbinding met jezelf ontstaat in de keuken’.
